Ракаў

Насамрэч, вёскай населены пункт з 847 гаспадаркамі і пражываннем у іх 2533 жыцелямі назваць цяжка. Так і ёсць: з 2008 гады яму прысвоены статут аграгарадка. Само мястэчка мае развітую інфраструктуру, размяшчаецца блізка да аўтатрас і сталіцы Рэспублікі, таму жыццё ў ім праходзіць у сучасным хуткім рытме Але асаблівую цікавасць уяўляюць яго гісторыя і выбітнасці. Менавіта яны фарміруюць вядомы твар мястэчка, яго самабытны імідж.

Гісторыя, якая вызначае сучаснасць

Першыя згадванні мястэчка ў гістарычных дакументах датуюцца XIV стагоддзем: землі былі падораны ў валоданне канцлеру Вялікага Княства Літоўскага. З тых часоў яны неаднаразова перадаваліся з рук у рукі саноўнымі ўладальнікамі і дзяржавамі. Вышэйшага росквіту Ракаў дасягнуў у перыяд, калі яго тэрыторыямі валодалі магнаты Сангушкі.

Складаны час спараджаў складаныя ўзаемаадносіны, ідэалогію, шматлікасць рэлігійных канфесій. У канцы XVII стагоддзя тут быў заснаваны каталіцкі дамініканскі манастыр, у пачатку XVIII - уніяцкі базыльянскі. У пачатку XX стагоддзя быў пабудаваны пышны неагатычны касцёл Божай Маці Святога Ружоўніка. Свае адценні ў шматгранную рэлігійную культуру прыўносіла і даволі шматлікае яўрэйскае насельніцтва. Былі перыяды, калі яўрэйская абшчына складала 60% ад усяго насельніцтва мястэчка.

Да далучэння земляў да СССР Ракаў займаў месца паблізу ад мяжы Польшча-СССР. Жыццё, якое вядзецца на мяжы, накладае свой адбітак на ўсе галіны жыцця: яно было насычаным, асабліва ў сферах эканомікі, транспарту, гандлю, палітыкі. Часам, зрэшты, насіла авантурны характар. Людзі адпаведнага спецыфічнага профілю часта бываюць прыцягнуты ў такія гарады ў такія супярэчлівыя часы. Гэта не выкрасліш з гісторыі. Канцэнтрацыя людзей і лёсаў надаюць своеасаблівую паэтычную афарбоўку падзеям.

Выбітнасці - страчаныя і захаваныя

Неспакойная і разнапланавая гісторыя вёскі, нацыянальная, палітычная і канфесійная рознагалосіца на працягу ўсёй гісторыі яе існавання ясна прачытваюцца ў багатым пераліку выбітнасцяў:

• артэфакты ледніковага перыяду;

• старажытнае гарадзішча;

• яўрэйскія могілкі (старыя, яшчэ з сярэдзіны XV стагоддзя);

• Спаса-Праабражэнская царква, пры ёй брама;

• каталіцкая капліца з характэрнай брамой-званіцай;

• вароты на праваслаўных могілках;

• згаданы касцёл Божай Маціі Святога Ружоўніка;

• склеп-пахавальня Друцкіх-Любецкіх;

• этнаграфічны музей Янушкевича.

А вось не поўны, але прадстаўнічы спіс гістарычных персон, жыццё і дзейнасць якіх былі цесна злучаны з Ракавым: беларуска-польскі кампазітар М. Грушвіцкі, літаратуразнаўйа М.Здзяхоўскі, пісьменніца Э. Ажэшка, яўрэйскі аўтар Б. Бацвіннік. Менавіта Элаіза Ажэшка, валодаючы тонкім пісьменніцкім успрыманнем рэчаіснасці, узнагародзіла Ракаў эпітэтам "Паўночныя Афіны".

Падчас Вялікай Айчыннай вайны бясчынствы акупантаў, ад якіх пацярпела гэтая багатая зямля, прывялі да знішчэння больш за 2 тысячы жыхароў Ракавая. 1050 яўрэяў загінулі ў гета. Абеліскі скрухі і памяці размяшчаюцца ў цэнтры горада на месцы спаленай ворагамі сінагогі і на яўрэйскіх могілках.

Гісторыя працягваецца

Навукоўцы і энтузіясты-краязнаўцы займаюцца архіўнымі і археалагічнымі раскопкамі, дапаўняючы звесткі пра мінуўшчыну. А сучаснасць рухаецца ўжо новымі пакаленнямі жыхароў. У канчатковым рахунку жыццё дадае віткі развіцця сціпламу населенаму пункту на скрыжаваннях гісторыі і геаграфіі. Калізіі сучаснасці значныя, носяць стваральны характар, спрыяюць паступальнаму развіццю мястэчка ўжо ў найноўшай сусветнай гісторыі.

Карта месцазнаходжаньня


Вярнуцца да спісу