Свяцк

Першае архіўнае згадванне Свяцка адносіцца да 16 стагоддзя. У 1512 годзе гэта быў двор Гарадзенскага павета, і кіраваў ім прадстаўнік вядомага літоўскага роду - Юры Радзівіл.

Далей гісторыя кажа пра Свяцк, калі ў 18 стагоддзі яго купляе літоўскі магнат Валовіч. У 1779 яго сын Антоній павялічыў тэрыторыю валодання, купіўшы яшчэ некалькі суседніх фальваркаў і ўключыўшы іх у землі Свяцка. Тым часам тут пачаў будавацца каменны палац, архітэктарам якога быў італьянец Джузэпэ дэ Сака.

Пасля трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай, калі Расія, Аўстрыя і Прусія ў 1795 канчаткова падзялілі паміж сабой тэрыторыі каралеўства, Свяцк адышоў да Прусіі. У пачатку 19 стагоддзя, дакладней у 1807 годзе горад быў у складзе Расійскай імперыі.

Пасля заключэння ў 1921 Рыжскай мірнай дамовы Свяцк быў часткай міжваеннай Польскай Рэспублікі. Вёска знаходзілася ў Жнівеньскім павеце Беластоцкага ваяводства. Пасля распаду дзяржавы ў 1931-м увайшла ў склад Беларускай ССР.

Свяцк у 21-м стагоддзі

Невялікая вёсачка Гродненскага раёна знаходзіцца ўсяго ў васьмі кіламетрах ад Жнівеньскага канала і мяжы з Польшчай. У пачатку стагоддзя ў Свяцку было нешматлікім больш за 30 двароў і жыло ўсяго 57 чалавек. Падчас перапісу насельніцтва, які быў праведзены ў 2009 годзе, тут налічвалася ўсяго 32 жыхары.

Палацава-паркавы ансамбль Валовічаў у Свяцку

Падмурак двухпавярховага палаца з фігурным дахам быў закладзены. Цэнтральная яго частка выбудаваная ў традыцыях барока з некаторымі элементамі класіцызма, які пачынаў зараджацца ў часы яго ўзвядзення. У пачатку 19 стагоддзя па баках з'явіліся флігелі і галерэі-каланады, утварыўся адзіны комплекс. Насупраць палаца была пабудавана капліца ў неагатычным стылі.

Жылыя памяшканні палаца гаспадары аформілі ў адпаведнасці з павевамі моды канца 18 - пачатку 19 стагоддзяў: парадны вестыбюль з шырокімі ўсходамі, злучаны калідорамі з бакавымі пакоямі і кабінетамі. На другі паверсе, апроч пакояў, размяшчалася парадная зала.

Архітэктар, які распрацоўваў план палаца, прыклаў руку і да ўнутранага афармлення - каміны, дзверы, мэбля і іншае было зроблена па эскізах Сакко. Інтэр'ер дэкарыравалі маляўнічыя і ляпныя дэкарацыі. Аздабленне цалкам была завершана толькі ў канцы 18 стагоддзя. Усярэдзіне, як і звонку, палац адпавядаў барочнаму стылю, з якога ярка выбіваліся некаторыя элементы класіцызму.

Вакол палаца і гаспадарчых пабудоў уладальнікі маёнтка распарадзіліся разбіць англійскі парк і сад, на тэрыторыі валадарстваў высадзіць лес з грабаў, клёнаў і хвой. Асобную ўвагу надалі сажалкам і каналам. З'явіліся таксама аранжарэя і пчальнік.

У 18-19 стагоддзях маёнтак Валовічаў у вёсцы быў акружаны равамі з вадой. Яны часткова захаваліся і сёння.

Лёс палацава-паркавага ансамбля складаўся няпроста. У канцы 18-го стагоддзя гаспадар Валовіч прайграў свой радавы маёнтак у більярд. У новых уладальнікаў маёнтак аднялі за нявыплату доўга, і ён перайшоў у дзяржаўнае карыстанне, таму ў 30-х гадах 20 стагоддзя тут часткова была праведзена рэканструкцыя, пасля чаго палац стаў медыцынскай клінікай. Па гэтай жа прычыне з унутранага аздаблення да нашых дзён дайшлі толькі каміны, апраўленне дзвярэй і трохі ляпніны.

У часы Савецкага Саюза Палац выкарыстоўваўся як пляцоўка для санаторыя, і па некаторых дадзеных ён належыць яму і сёння, толькі ўжо іншаму - Азёрнаму. Аднак доўгі час палацам ніхто не займаўся, і зараз яго будынкі знаходзяцца ў запусценні. Вядома таксама, што тут плануецца маштабная рэканструкцыя, пасля якой архітэктурны ансамбль 18 стагоддзя павінен ператварыцца ў рэстаранна-гасцінічны комплекс з маляўнічым паркам.

Карта месцазнаходжаньня


Вярнуцца да спісу