Ветка

Невялікае мястэчка, размешчанае ў пятнаццаці кіламетрах ад цэнтра вобласці – Гомеля, вядомае на ўсю рэспубліку як горад старавераў. Здаўна Ветка была цэнтрам стараверства, захоўвае яна гэтыя традыцыі і зараз, дзякуючы свайму непаўторнаму і знакамітаму музею народнай творчасці, філіял якога таксама знаходзіцца і ў Гомелі.

Існуе чатыры розныя версіі паходжання назвы мястэчка. Дзве з іх звязваюць з геаграфічным становішчам мясцовасці:

1.            Ветка знаходзіцца ў месцы, дзе рака Сож раздзяляецца на прытокі, падобна галінам дрэва.

2.            Калісьці гэтая мясцовасць славілася густымі хвойнымі лясамі.

Не менш цікавымі падаюцца і два іншыя варыянты паходжання тапоніма. Ветка з'яўлялася як бы адгалінаваннем, невялікай копіяй расійская сталіца – Масквы. Паколькі яе заснавалі людзі з рускімі каранямі, яны імкнуліся сваю новую радзіму зрабіць максімальна падобнай да старой, у выніку чаго нават галоўная плошча горада насіла назву Чырвонай па аналогіі са сталіцай Расійскай дзяржавы.

Чацвёртая версія – самая паэтычная з усіх. Паводле яе, стараверы, выгнаныя з радзімы ўладамі, плылі на плытах па рацэ. Страціўшы надзею, яны пусцілі плыць галінку дрэва, і там, дзе тая спынілася каля берага, заснавалі сваё паселішча.

 

Гісторыя і станаўленне горада

 

Ветка была заснавана ў 1685 годзе (некаторыя крыніцы сцвярджаюць, што трохі раней, у 1682 годзе). Ля яе вытокаў стаялі расійскія стараверы, якія прынеслі на нашыя землі свае рэлігійныя традыцыі. Гэта і стала ключавым фактарам у фарміраванні ладу жыцця і свядомасці мясцовых жыхароў. У выніку Ветка, якая была ў XVII стагоддзі часткай Рэчы Паспалітай і знаходзілася паблізу з мяжой Расіі, стала цэнтрам менавіта рускага стараверства. Яно было забаронена на рускіх землях, таму стараверы падвяргаліся прыцясненням з боку не толькі царкоўнай, але і свецкай улады.

Да пачатку XVIII стагоддзя Ветка паступова становіцца месцам канцэнтрацыі полаўцаў, яна развіваецца і расце. У самым мястэчку тады пражывала каля чатырох тысяч чалавек, а разам з насельніцтвам навакольных слабод налічвалася ў дзесяць разоў больш. У 1735 і 1764 гадах карныя расійскія войскі двойчы знішчалі горад. Вялікая частка старавераў у прымусовым парадку была выселена ва ўсходнія землі Расіі.

У 1772 годзе паселішча далучылася да Расіі. Спачатку Ветка з'яўлялася часткай Беліцкага, затым – Гомельскага павета. У 1925 году яна атрымала статус горада, а ў наступным годзе – райцэнтра. У Ветцы ўжо з 1931 года выпускаецца мясцовая газета, якая некалькі разоў мяняла імя і зараз выдаецца пад назвай "Голас Веткаўшчыны".

З 1941 года Ветка знаходзілася пад уладай гітлераўцаў. Горад быў вызвалены толькі 28 верасня 1943 года. Падчас вайны тут загінула 665 мірных жыхароў Веткі і рэгіёна.

Терыторыя Веткі – шматпакутная не толькі з-за наступстваў Вялікай Айчыннай вайны. Яе тэрыторыя была моцна забруджана радыяцыяй пасля Чарнобыльскай катастрофы. Аднак, нягледзячы на гэта, цяпер Ветка – невялікае, але гістарычна важнае мястэчка, у якім падтрымліваецца культурная традыцыя продкаў і захоўваецца спадчына.

Карта месцазнаходжаньня


Вярнуцца да спісу