Івацэвічы – невялікі горад на паўднёвым захадзе Беларусі, які знаходзіцца прыкладна на адной даўгаце з Хельсінкі і на адной шыраце з Бірмінгемам, але славіцца ён зусім не гэтым.

З лілеяй на шчыце

Івацэвічы – радзіма нацыянальнага героя трох краін Тадэвуша Касцюшкі і знакамітага лыжнага брэнда «Телеханы». Акрамя таго тут звоняць у самы вялікі ў Беларусі звон і любуюцца знакам самага працяглага помніка – «Дуги Струве».

Гэта горад са славутым мінулым, дзіўнымі заходамі і незвычайнымі рыбалоўнымі трафеямі. У 2019 годзе Івацэвічы святкуюць сваё 500-годдзе.

Гарадок, у якім пражывае 23 тысячы жыхароў, распаложаны на поўначы Брэсцкай вобласці, на паўдарогі з Брэста ў Мінск. Ён стаіць на беразе жывапіснай рэчкі Грыўда – правым прытоке Шчары, і мае на сваім гербе кветку лілеі на зялёна-залатым фоне – сімвал чысціні і арыстакратызму.

«Побач з лясамі, побач з палямі родны наш горад стаіць...» – спяваецца ў гарадскім гімне.

Івацэвічы: тайна назвы

Гісторыкі і краязнаўцы не бяруцца сцвярджаць дакладна, адкуль паходзіць назва горада Івацэвічы. Але ёсць па меншай меры дзве версіі. Згодна адной «Івацэвічы» узніклі ад імя заснавальніка селішча Івача (першапачаткова – Івачэвічы).

Другая версія абапіраецца на легенду пра выратаванага князя: мясцовы пан падчас паляванняледзь не трапіў на рогі ўзвар’яванага зубра. Выратавальнікам князя выступіў звычайны селянін па прозвішчы Іванцэвіч (варыянт – Іван Цэвіч), якому пан у знак падзякі адпісаў кавалак зямлі. На месцы вызвалення і ўзнікла селішча Івацэвічы.

7 вехаў гісторыі Івацэвічаў

• 1519 – першае ўпамінанне ў летапісах («Літоўская метрыка»);

• 1654 – мястэчка перайшло ў валоданне да дваранскага рода Юндзілаў (да гэтага яно належала Сапегам);

• 4 лютага 1746 – дзень нараджэння Тадэвуша Касцюшкі;

• 1871 – запушчана чыгунка Масква-Брэст (праходзіць праз Івацэвічы);

• Верасень 1939 – Івацэвічы ў складзе БССР;

• 12 ліпеня 1944 – вызваленне Івацэвічаў ад фашысцкіх акупантаў;

• 29 мая 1966 – Івацэвічам нададзены статус горада (да гэтага – гарадскі пасёлак).

Івацэвічы: 5 турыстычных адметнасцей

Асаблівая аўра гарадка Івацэвічы ствараецца на перакрыжаванні сучаснасці і мінулага. Тут ёсць Лядовы палац, але ёсць і Шыбельная гара, дзе зрэдку бачаць цень Кастуся Каліноўскага. І яшчэ некальні каштоўнасцей:

1. Самы цяжкі звон у Беларусі быў устаноўлены на званніцу царквы Дзяржаўнай іконы Божай маці ў 2006 годзе. Ён важыць дзве тоны!

2. Кропка Дугі Струвэ. Памятны знак устаноўлены ў Івацэвічах у 1930 годзе ў гонар маштабных даследаванняў формы Зямлі ў пачатку XIX стагоддзя пад кіраўніцтвам Васіля Струвэ.

3. «Шыбельная гара» у Івацэвічах – месца, дзе былі пакараны смерцю 20 паўстанцаў пасля паражэння паўстання Каліноўскага 1863-1864 гадоў. У знак памяці на гары стаяць драўляныя крыжы.

4. Сядзіба Юндзілаў. Узведзена ў канцы XVIII стагоддзя. Францішак Юндзіл – адзін з уладальнікаў сядзібы – прымаў актыўны ўдзел у паўстанні Кастуся Каліноўскага і сябраваў з яго арганізатарам. Зараз у сядзібнай хаце знаходзіцца раённая бальніца. Даўно плануецца стварыць музей.

5. Музей-сядзіба Касцюшкі. Распаложаны ў 12 кіламетрах ад Івацэвічэй у гарадке Коссава (Івацэвіцкі раён). У Івацэвічах імём нацыянальнага героя Беларусі, Польшчы і ЗША названа адна з вуліц.