Магілеўцы

У Пружанскім раёне Брэсцкай вобласці абгрунтавалася вёска з даволі цікавай і неадназначнай гісторыяй. Як ні дзіўна, але сёння яна больш вядомая дзякуючы размешчанай у ёй псіхіятрычнай бальніцы. Аднак мала хто ведае гісторыю гэтага шматгадовага збудавання.

Да вытокаў

Тлумачэнне паходжання назвы вёскі мае некалькі супярэчлівых меркаванняў. Хтосьці з навукоўцаў спасылаецца на наяўнасць тут вялікага ліку старажытных магіл і курганоў загінулым воінам. Для кагосьці больш праўдзівай версіяй з'яўляецца тое, што назва Магілёўцы мае адзін корань з горадам Магілёвам і, такім чынам, у свой час магло быць атрымана ад перасяленцаў з поўначы.

Аднак больш папулярнай з'яўляецца версія пра шляхецкі род Быхаўцаў, якімі і былі закладзеныя асновы цудоўнага саду і знакамітай сядзібы. Справа ў тым, што сімвалам гэтага старажытналітвінскага роду з'яўляўся герб Магіла, нагадваўшы кубічную магілу з уваткнутымі ў яе з некалькіх бакоў крыжамі.

Раён будучай вёскі быў падораны аднаму з першых прадстаўнікоў роду - Міцько Быхаўцу. Аднак найбольшы ўклад у рост і развіццё Магілёўцам быў унесены яго нашчадкам, Язэпам.

«Залаты» перыяд у гісторыі вёскі

Пры Язэпа Быхаўцы была пабудавана капліца, на жаль, не захавалася да нашага часу ў перыяд Другой сусветнай вайны. Гэта ўражлівае для таго перыяду збудаванне знаходзілася ў асяроддзі не менш вялікага саду з маляўнічай сажалкай, раскошнымі кветнікамі і багаццем разнастайных прадстаўнікоў мясцовай флоры. У гады вайны і пасля яе на доўгі час парк быў закінуты і дайшоў да нас толькі ў выглядзе невялікай утульнай алеі, якая захавала, тым не менш, рэшткі былой прыгажосці і велічы.

Яшчэ адным знакавым момантам у гісторыі вёскі стала будаўніцтва палаца Быхаўцаў. І калі вы апыняцеся паблізу, вам абавязкова варта наведаць гэта гістарычнае месца, хоць, па іроніі лёсу, менавіта тут і размешчана вышэйзгаданая бальніца.

Асаблівасці палаца Быхаўцаў

Двухпавярховы будынак прывабна, у першую чаргу, за кошт вялізнага памяшкання бібліятэкі, дзе ў ранейшыя гады захоўвалася каля 3 000 кніг розных эпох і паходжання. Як і большасць заможных шляхцюкоў, Быхаўцы шанавалі і паважалі прыгожыя і дарагія рэчы, таму, напрыклад, люстра ў зале бібліятэкі была выраблена з венецыянскага шкла, а масіўныя сталы і крэслы - з трывалай карэльскай бярозы.

Ды і ўсё ўнутранае ўбранне палаца адрознівалася раскошай і ўвагай да дэталяў. Саксонскі фарфоравы посуд, кафляныя печы, аздабленне элементаў інтэр'еру бронзай і срэбрам, карціны знакамітых мастакоў таго часу, вялікая калекцыя зброі і старажытных манет. Акрамя традыцыйных жылых пакояў і гасцёўні, у будынку мелася таксама асобная більярдная, пакой для музіцыравання, працоўны кабінет.

І хоць усе гэтыя каштоўнасці былі разрабаваны яшчэ ў 1939 годзе, узнавіць для сябе вобраз старажытнай вёскі можна, наведаўшы размешчаны ў Магілёўцах краязнаўчы музей, у якім па крупінах адноўлены найважнейшыя вехі ў гісторыі гэтай мясцовасці і яе жыхароў.